قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ.

امام(عليه السلام) فرمود:
کمى عائله يکى از دو آسايش است.

شرح و تفسير ج-۱۳

يکى از طُرُق آسايش
امام(عليه السلام) در اين کلام نورانى اشاره به واقعيتى درباره آسايش خانواده ها مى کند و مى فرمايد: «کمى عائله يکى از دو آسايش است»; (قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ).
انسان در دو حالت از نظر زندگى مادى در آسايش است: نخست اين که مال و درآمد فراوانى داشته باشد که جوابگوى عائله او باشد، هرچند عائله اش سنگين به نظر رسد و راه ديگر اين که اگر درآمد او اندک است افراد خانواده او نيز کم باشند تا به زحمت نيفتد. اين در واقع تسلى خاطر براى کسانى است که فرزندان کمى دارند و از کمى فرزندان رنج مى برند مثل اين که در ميان مردم معمول است که اگر کسى خانه کوچکى داشته باشد به او مى گويند غمگين نباش مشکلات تو کمتر است; هر که بامش بيش برفش بيشتر.
اين سخن شبيه چيزى است که در کتاب «ادب الکتاب» آمده است که مى گويد: «اَلْقَلُم أحَدُ اللِّسانَيْنِ وَالْعَمُّ أحَدُ الاَْبَوَيْنِ وَقِلَّةُ الْعِيالِ أَحَدُ الْيَسارَيْنِ وَالْقَناعَةُ أحَدُ الرِّزْقَيْنِ وَالْهَجْرُ أَحَدُ الْفِراقَيْنِ وَالْيَأْسُ أَحَدُ النَّجْحَيْنِ; قلم يکى از دو زبان و عمو يکى از دو پدر و کمى عيال يکى از دو آسايش و قناعت يکى از دو روزى و قهر کردن يکى از دو فراق و مأيوس شدن يکى از دو پيروزى است».(1)
در اين که آيا اين سخن امام(عليه السلام) تشويقى بر تحديد نسل به هنگام محدود بودن درآمدهاست يا نه اختلاف نظر است.
بعضى معتقدند که اين کلام حکيمانه ناظر به مسئله تحديد نسل است و جامعه اسلامى را دعوت مى کند که در صورت کمبودها، مواليد را کنترل کنند مبادا به زحمت بيفتند، در حالى که جمعى ديگر عقيده دارند اين جمله چنين مفهومى را ندارد، بلکه تنها بيان واقعيت است و تسلى خاطرى است براى کسانى که فرزندان کمى دارند و از آن رنج مى برند. درست مثل اين که هرگاه کسى مرکبى نداشته باشد به او مى گويند: نداشتن مرکب سبب آسودگى از هزينه هاى مختلف آن است.

(1). مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 122 .

 خوراک زیاد ⬅️ عبادت کم

? حضرت عیسی (ع):

? ای بنی اسرائیل در خوردن زیاده روی نکنید،

? همانا محصول زیاد خوردن بسیار خوابیدن است

? و هر کس بسیار بخوابد، نماز و عبادتش کم خواهد بود

? و آنگاه در زمره غافلان به شمار خواهد آمد.

? تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، ص۳۸

آیت‌الله مجتهدی در کتاب آفات الطلاب مراحل هفت‌گانه مطالعه در حوزه را تبیین کرده است که در صورت اجرای این شیوه هر طلبه،استاد طلاب بعد از خود خواهد بود.

۱-قبل از حضور در کلاس درس بحثی که استاد قرار است مطرح کند را مطالعه نمایید تا اندکی با درس مورد نظر آشنا شوید،زیرا پیش مطالعه در فهمیدن درس،خیلی موثر است،سپس متن درس را نگاه کنید و آنجایی که متوجه نمی‌شوید کاملاً دقت کنید تا مطلبی که نا مفهوم بوده توسط استاد روشن شود.

۲-مواظب باشید در کلاس درس و هنگام تدریس استاد خوب گوش فرا دهید و در جایی بنشینید که کمتر حواست پرت شود.

۳-بعد از تدریس استاد باید آن درس را دوباره مطالعه نموده و برای مباحثه آماده شوید و مطالبی را که اگر احیاناً نفهمیده‌اید مشخص نمایید تا در مباحثه رفع شود.

۴-روز بعد،درس گذشته را مباحثه کند.

۵-بعد از اتمام کل کتاب،یکباره آن را کنار نگذارید بلکه آن کتاب را دوره نمایید.

۶-بعد از تدریس کل کتاب توسط استاد و انجام مباحثه و موارد دیگر،آن کتاب را تدریس کنید تا علاوه بر اینکه در این خصوص خبره می‌شوید،زکات علم خود را نیز بپردازید.

۷-روزهای تعطیلی کتاب را خلاصه نویسی کنید و پیرامون مطالب مهم کتاب تحقیق کنید و جهت مسلط شدن هر چه بیشتر،کتب جنبی دیگر را که جزو متن درسی نیستند مطالعه نمایید.

شادی ارواح طیبه علماء اسلام از جمله آیت الله مجتهدی(ره)صلوات

یک تاجر شوشتری می گفت: مشرف شدم کربلا و نجف. همین که از اتوبوس پیاده شدم، دیدم شخصی با لباس عربی آمد و اظهار کرد: بار شما را ببرم.

اثاث را گذاشتیم روی دوشش، دو سه خانه گشتیم تا منزلی پیدا شد و بار را گذاشتیم.

آمدم پول بدهم؛ گفت: لازم نیست؛ پیش مولا که مشرف می شوید، مرا دعا کنید.

گفتم: شما کی هستید؟ گفت: عباس.

فردا آمدم حرم. دیدم آن باربر دیروزی شیخ عباس قمی (صاحب مفاتیح الجنان) است!

یک ساعت هم که فراغت دارد، میگوید: بروم بار زوار امیرالمؤمنین را بردارم !

 شنونده غیبت نیز حکم غیبت کننده را دارد!

? گناهِ شنونده غیبت، مثل غیبت کننده است، مگر اینکه:

? در مقام انکار برآید و سخن آن شخص را قطع کند.

? یا از مجلس برخیزد.

? و اگر قدرت بر اینها نداشته باشد در دل غضبناک گردد.

? و اگر به زبان گوید: ساکت شو، اما در دل، مایل و طالب باشد، این از اهل نفاق است.

? پس بر اهل دین لازم است که: چنانچه غیبت مسلمانی را بشنوند در مقام انکار برآیند و آن را رد کنند و الّا مستوجب نکال می گردند.

? معراج السّعادة