قسمت دوم

شرح و تفسير : اين چهار چيز را دريابيد ج-۱۳
امام(عليه السلام) در اين کلام حکيمانه به چهار نعمت الهى اشاره مى فرمايد که هرگاه محقق شوند چهار نعمت ديگر را به دنبال خود دارند. مى فرمايد: «کسى که توفيق چهار چيز پيدا کند از چهار چيز محروم نخواهد شد»; (مَنْ أُعْطِيَ أَرْبَعاً لَمْ يُحْرَمْ أَرْبَعاً).
اشاره به اين که اين چهار چيز با آن چهار چيز لازم و ملزوم يکديگرند همان گونه که در قرآن هم به آن اشاره شده و در ذيل اين کلام خواهد آمد.
نخست اين که: «کسى که توفيق دعا يابد از اجابت محروم نمى گردد»; (مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ لَمْ يُحْرَمِ الاِْجَابَةَ).
زيرا همان گونه که در ذيل خواهد آمد اين وعده الهى است که فرموده است دعا کنيد تا من اجابت کنم.
دعا ـ همان گونه که قبلاً هم گفته ايم ـ يکى از مهم ترين عبادات و امور سرنوشت ساز در زندگى بشر است. انسان بايد تمام تلاش و کوشش خود را در رسيدن به اهداف صحيح به کار گيرد; ولى در بسيارى از موارد عاجز و ناتوان مى شود و دستش از همه جا کوتاه مى گردد. اينجاست که رو به درگاه الهى مى آورد و با اظهار عجز از لطف و کرم او استمداد مى جويد و با اين عمل شايسته اين مى شود که خدا آن نعمت را چنانچه صلاح او باشد به او بدهد و اگر صلاح او نباشد پاداش مهم ترى ـ طبق آنچه در روايات آمده ـ براى او ذخيره مى کند.
البته قبولى دعا شرايطى دارد که ما آن را به طور مشروح در مقدمه مفاتيح نوين آورده ايم.
دوم اين که: «کسى که توفيق توبه پيدا کند از قبول آن محروم نمى گردد»; (وَمَنْ أُعْطِيَ التَّوْبَةَ لَمْ يُحْرَمِ الْقَبُولَ).
انسان همواره در معرض لغزش هاست; هواى نفس و شهوات از درون و وسوسه هاى شياطين انس و جن و زرق و برق دنيا از برون دائماً طوفانى در اطراف او به راه مى اندازد و گاه گرفتار لغزش مى گردد. اگر باب توبه به روى او گشوده نشود مأيوس مى گردد و به دنبال آن در درياى گناه غوطهور خواهد شد. اما خداوند رحمان و رحيم درهاى توبه و اصلاح خويشتن را به روى او گشوده و وعده قبول به توبه کنندگان حقيقى داده است تا از رحمت خدا مأيوس نشوند و از مسير حق منحرف نگردند. امام سجاد(عليه السلام) در مناجات تائبين مى فرمايد: «إلهي أنْتَ الَّذي فَتَحْتَ لِعِبادِکَ باباً إلى عَفْوِکَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ وَقُلْتَ: (تُوبوا إِلَى اللهِ تَوْبَةً نَصُوحاً) فَما عُذْرَ مَنْ أغْفَلَ دُخُولَ الْبابِ بَعْدَ فَتْحِهِ; خداوندا تو کسى هستى که درى به روى بندگان خود گشوده اى و نام آن را توبه گذارده اى و فرموده اى: «همگى به سوى خدا باز گرديد و توبه خالص کنيد» با اين حال آنان که غافل مى شوند تا از اين در به سوى عفو الهى وارد شوند چه عذرى دارند».

ادامه دارد…